Barbara Engelking, Jacek Leociak – Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście

Nareszcie jest! Wydanie drugie, zmienione, poprawione i rozszerzone. Po latach oczekiwań w końcu się doczekałam. Przez ostatnie miesiące obserwacji aukcji internetowych traciłam nadzieję na posiadanie tej publikacji (zazwyczaj pojawiały się dwa egzemplarze, z czego jeden kosztował... dwa tysiące złotych, drugi kilkaset. Komentarz zbędny). Pięknie wydana książka, dodatkowo wzbogacona o drugi tom, który zawiera mapy (np. granice getta, urzędy, życie społeczne, powstanie, współczesny układ ulic, czy też mapa komunikacyjna getta).

Książka legenda, wspaniali autorzy, absolutna perła wydawnicza. Z wielką niecierpliwością zabieram się więc do lektury tej przekrojowej pracy obejmującej między innymi zagadnienia dotyczące życia społecznego i gospodarczego w getcie, działających tam instytucji i urzędów, życia artystycznego, akcji wysiedleńczych czy wreszcie walki powstańczej. Osobne miejsce zajmuje też fragment dotyczący przywracania pamięci o miejscach i czasach.

Bardzo potrzebna książka o widmach. Nie ma przecież ani Wielkiej Synagogi, ani kładki na Chłodnej, nie zachowały się żydowskie uliczki, przede wszystkim nie ma ich mieszkańców, zanikł, a właściwie zamilkł jidysz (na szczęście mamy jeszcze Centrum Kultury Jidysz przy Fundacji Shalom). Lektura tej książki to taka trochę podróż do zapomnianego, zburzonego świata, aż dziw, że istniał, aż dziw, że tak łatwo popadł w niepamięć, przerażające jak łatwo i szybko został unicestwiony. Dla mnie to nie tylko książka, ale też lekcja pokory, świadomości i pobudzenie do gorzkiej niestety refleksji.