sobota, 15 kwietnia 2023

Stanisław Krzemińśki - Od wschodu do zachodu. Ucieczka [recenzja]

 

Wydawnictwo Marginesy

Warszawa 2023

Próbuję uporządkować myśli po lekturze książki i nie jest to proste. Z jednej strony kostium historyczny, wygodny, bo XIX-wieczny, dający wiele możliwości interpretacyjnych (Rosja carska, szpiedzy i tym podobne). Z drugiej uczynienie głównymi bohaterkami kobiet będących (na pierwszy rzut oka) różnymi w najbardziej skrajny sposób. Z trzeciej zaś strony pokaz mocy, inteligencji, wiedzy historycznej Autora: znajomość szczegółów obyczajowych epoki rozmieszczonych w różnych krajach i pod różnymi zaborami. Są tu przeliczniki ówczesnych walut na dzisiejsze euro, są potrawy, dworskie i szlacheckie zwyczaje, jednostki długości dawno już niebyłe, XIX-wieczne środki transportu, czas, który potrzebny był na pokonanie poszczególnych tras, które teraz mijają niczym mgnienie oka. Jakże inaczej wyglądają podróże teraz, jak dobrze, że zostało nam, czytelnikom to przypomniane.

Czy zaklasyfikować tę powieść jako romans historyczny, powieść feministyczną, czy może historyczną, obyczajową, a może wcale nie trzeba szufladkować? Jednak, mimo całego bogactwa różnorodności jakie proponuje Autor są słabsze momenty. Chodzi mi o fragmenty z pamiętnika pensjonarki, o początkową scenę z opisem walca, te fragmenty brzmią nieprawdziwie, pastiszowo, momentami ironicznie. Zestawiając z tym te ustępy, które realizują tematykę podróży, historii, obyczajowości, pojawia się takie właśnie odczucie. Pewnym problemem z akceptowalnością mogą być historie spotkań i konwersacji z postaciami historycznymi (od Schumanna po Czartoryską), które odbieram jako rodzaj przyswajania historii dla współczesnych czytelników, którzy, by poczuć związek z bohaterem muszą dostać konkret.

A o czym jest ta książka? 16-latka z Płocka, Emilia Rossnowska wpada w oko rosyjskiemu pułkownikowi i hrabiemu Gołubojewowi. Rodzice pragną uratować jedynaczkę przed złą sławą oficera i wysyłają ją do Paryża, gdzie ma zostać uczennicą Instytutu Panien Polskich. W drogę wyrusza z tajemniczą aktorką i śpiewaczką Luizą Boretti, której wyjątkowa aura, sława i urok powodują wiele zawirowań w środowisku. Jadą przez Elbląg, Berlin, Hamburg, Londyn. Podróż pełna przygód, tajni agenci, rosyjski oficer pełen silnych uczuć o różnym zabarwieniu, a także historia, która nie odpuszcza ani na moment.

Czekam na ciąg dalszy, na drugi tom, który już w przygotowaniu.


Za egzemplarz książki dziękuję wydawnictwu:



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz