Warszawa 2016
Hmmm...
Jak zacząć, by nie zachować się jak słoń w składzie porcelany? Choć z jednej strony sam pomysł na książkę znakomity - mowa o widmowych przedwojennych domach i ich mieszkańcach, to jednak nowicjuszowskie podejście do tematu getta irytuje mnie i drażni, powodując, że chwalebna idea przywrócenia pamięci umyka i traci na mocy.
Autorka przyznaje wprost, że nie znała przeszłości tego miejsca, jest z nim związana poprzez matkę, mieszkająca w tymże bloku, jednak tylko tyle.
Do czasu aż zaczyna szperać w poszukiwaniu śladów. Pierwsze tropy prowadzą do wykazu dłużników, którzy nie płacili za gaz. I tak powoli, systematycznie odkrywa autorka kolejne nazwiska, kolejnych żydowskich mieszkańców Grzybowskiej 6/10.
Szczęśliwy traf sprawia, że dociera ona w końcu Jurka Yehudy Glassa, jedynego, który pamięta tamo miejsce, sąsiadów, miejscowych kupców, właścicieli składów drewna, żelaza.
Te okruchy pamięci sprzed Zagłady szybko ustępują jednak miejsca pamięci wojenne, gettowej. Listy, strzępki życiorysów, nieudolne próby pamięciowego odzyskania informacji o mieszkańcach ówczesnej kamienicy.
Jest głód, jest strach, oprawcy, wszechobecna śmierć, choroby, tęsknota. Cała potworna historia narodu żydowskiego wrzuconego w koszmar wojny.
Gdy autorka zaczyna snuć wnioski, robi się nieciekawie. Domorosłe osądy, wizje i spojrzenia znacząco wpływają na odbiór książki. Gorące emocje, powtarzanie truizmów, serwowanie prawd zastanych i dość wyświechtanych nie tylko deprymujące, ale zwyczajnie nie na miejscu. Przynajmniej dla mnie.
Być może osoby, które dopiero wchodzą w tę tematykę, poznają historię i czas getta będą mniej wymagające, jednak dla mnie cała ta powierzchowność książki jest nieznośna.
Był potencjał, pomysł, dobre chęci, ale zabrakło całej reszty - pewnego rodzaju biegłości i kunsztu.
Jestem rozczarowana, ale zdaję sobie sprawę, że ta książka może robić wrażenie, ba! jestem pewna, że je robi.
W zasadzie to jednak tytułowy lament...
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz