Kurban Said - Dziewczyna znad Złotego Rogu [recenzja]

Przekład: Agnieszka Gadzała
Wydawnictwo W.A.B.
Warszawa 2018

Fascynuje mnie biografia autora. Kurban Said to pseudonim pisarza, który w rzeczywistości nazywał się Lew Nussimbaum i był synem potentata naftowego oraz pochodzącej z rosyjskiej arystokracji wywrotowej komunistki.

Kolejne jego wcielenia, życiorysy, kreacje dodają postaci tajemniczości, intrygują i pobudzają czytelniczą ciekawość i literacki apetyt.

Jednym z jego wcieleń był właśnie Said, na co wpłynęło zafascynowanie Orientem i islamem. 

"Dziewczyna znad Złotego Rogu" to druga powieść autora, którą wydał w 1938 roku.

Po pierwsze, zwraca uwagę jej ponadczasowość, a może bycie kompletnie poza czasem. Napisana jest w tak nowoczesny, współczesny dla ans sposób, że aż trudno uwierzyć, że powieść dotyczy dwudziestolecia międzywojennego.

Berlin, Wiedeń, portret ówczesnych rozrywek, podróży, w ujęciu Saida niewiele odstaje od aktualnych treści.

Kosmopolityczne towarzystwo, wielokulturowy tygiel, a do tego uczucia, wybory i jeszcze ta szczypta Orientu, dla wielu niezrozumiała, czasem odstraszająca.

Mamy oto Berlin po pierwszej wojnie światowej. Wysoki rangą generał byłego imperium osmańskiego emigruje tutaj wraz z córkę, Asiadeh. Dziewczyna studiuje języki orientalne i czeka na przybycie księcia, któremu została obiecana.

Czasy się zmieniły, imperium upadło, a dawni włodarze rozproszyli się po całym świecie. Książę zmienił tożsamość, jest teraz Johnem Rollandem, zapijaczonym, acz uznanym i wpływowy scenarzystą w Nowym Jorku. 

Asiadeh czuje się związana obietnicą, którą podważa Alexander Hassa, zakochany w niej wiedeński laryngolog. Gdy dziewczyna wiąże się z lekarzem, do Europy przybywa osmański książę. Sprawy się komplikują.

Asiadeh musi stanąć przed wyborem: tradycja i wierność kulturze czy lojalność i uczciwość wobec męża?

Towarzyszymy jej podczas rozmów z mężem, obserwacji europejskiego życia, jakże różnego od tego, które pamiętała z rodzinnego domu. Dziewczyna próbuje pogodzić dwa światy: wschodu i zachodu, połączyć kultury, zrozumień dziedzictwo swego zeuropeizowanego małżonka, pozostając jednocześnie w zgodzie z własną tradycją.

Wydaje się to niemożliwe. Do tego przyrzeczony książę, który również ma swoje plany, w tym własne odrodzenie i odnalezienie drogi do spokoju.

Za egzemplarz książki dziękuję:

 

 

Luca D'Andrea "Lissy" [recenzja]

Przekład: Andrzej Szewczyk
Wydawnictwo W.A.B.
Warszawa 2018

Marlene nie ma łatwego życia. Od dzieciństwa skazana  na poczucie winy i lęk. Uciekając od demonów przeszłości wyszła za kryminalistę, w środowisku zwanego jako Herr Wegener. 

Splot okoliczności powoduje, że kobieta postanawia wymknąć się ze złotej klatki, uciec od męża. Zabiera ze sobą coś, co ma dla Wegenera ogromną wartość.

Uciekająca przez zimowe, oblodzone włoskie góry, Marlene ma wypadek, z którego ratuje ją tajemniczy i niepokojący Simon Keller.

I tu zaczynają się banialuki. Piętrowe.

Keller to pustelnik, zdziwaczały i niebezpieczny. Pochodzi on z rodziny powiedzmy, skrybów, którzy przepisują Pismo Święte. Simon kontynuuje tradycję, broni swej prywatności, hoduje świnie, z których każda ma imię... Jedno z nich ma szczególne znaczenie, o czym Marlene będzie musiała przekonać się na własnej skórze.

Cała ta opowieść o świńskim królu, który ma w głowie cały potężny mętlik i obłęd wylewa się na czytelnika powoli, acz systematycznie. Im dalej w las, tym trudniej było mi znosić logikę tłumaczeń i wyjaśnień narratora, wszystko co działo się w wątku Kellera przestawało mieć sens, zaczynało ocierać się o absurd.

Kolejny wątek jest łatwiej strawny i bardziej prawdopodobny. Chodzi o pościg, jaki za Marlene wysłał jej mąż. I nie chodzi tu tylko o chęć ukarania żony, okazuje się, że zniknięciem zaczęło interesować się Konsorcjum, silna i rozległa grupa przestępcza, której nikt i nic nie jest w sanie zatrzymać.

Zdradzony, porzucony mąż, który nie chce i nie potrafi dusić w sobie wściekłości i chęci zemsty, a do tego Zaufany Człowiek, zatrudniony przez mafię, który również szuka Marlene. Tak, ten wątek zdecydowanie ratuje sytuację.

Z jednej strony góry, tajemnica, nieznani sobie ludzie, którzy stopniowo wyjawiają tajemnice, a także pościg i planowe i zorganizowane poszukiwania uciekinierki z drugiej strony mogą stanowić silny bodziec dla miłośników wartkiej akcji i wielu niewiadomych, sekretów, które stopniowo zmieniają swój poznawczy status.

Za egzemplarz książki dziękuję:

Marek Hłasko - Nawrócony w Jaffie [recenzja]

Wydawnictwo Elf
Warszawa 2004

Według mnie to najbardziej teatralne opowiadanie Hłaski.

Czytam dialogi i widzę jak łatwo rozpisać je na kolejne sceny, jak proszą się one o uwagi, didaskalia, podział na role.

W swej melancholii i posępności Hłasko oprowadza czytelnika/widza po znojnym i beznadziejnym życiu dwóch znajomych/partnerów od drobnych przestępstw.

Obaj przyjechali do Izraela z Polski, obaj szukają łatwego zarobku.

Raz oszukają matrymonialne jakąś naiwną kobietę, raz wykonają tzw. "mokrą robotę", innym znów razem kantują na perskich dywanach. Każda okazja dobra, by zyskać na czasie i po raz kolejny prześlizgnąć się bezboleśnie przez kolejny tydzień w Tel Avivie.

Pełna przygnębienia i beznadziei atmosfera opowieści dziwnie wybrzmiewa w słonecznej, rajskiej, pięknej Jaffie. Kawałek polskiego piekiełka przeniesiony  w inną perspektywę, inny świat.
Co zrobić by się nie narobić, jak oszukać, jak mataczyć, jak przebimbać następny tydzień/miesiąc?
Ci ludzie z trudną przeszłością, uciekający przed nią, próbują urządzić się w świecie kłamstw, łajdactw i niegodziwości, których sami są projektantami i udziałowcami.
Nie ma w nich pokory, skruchy, wszystko obliczone jest na zysk. Gdy trafia im się możliwość uzyskania sponsora w postaci kanadyjskiego misjonarza (który nie ma żadnych sukcesów na polu wiary), postanawiają wykorzystać każdą jego słabość, by polepszyć swój los.
Dramat wisi w powietrzu.
Hłasko bez zbędnych czułości pokazuje wyrachowanie i okrucieństwo dwóch oszustów, którzy obracając się w szemranym światku gdzieś w okolicach ulicy Allenby, dają świadectwo wielkiej życiowej pustce, bezsensowi i jeszcze większej samotności.
W tym świecie nie ma solidarności, nie ma co liczyć na pomoc, wsparcie czy zwykłą ludzką uprzejmość.
Pojawia się gorzka refleksja na temat kondycji międzyludzkich związków i zależności.
Ja żałuję zaś, że spektakl Teatru Powszechnego na motywach opowiadania powstał tak dawno temu (koniec lat 80.). Grali tam i Gajos, i Lutkiewicz, i Machalica, i jeszcze Pieczka. Scenografię robili Starscy, muzykę Satanowski.
Może gdzieś w odmętach internetu błąka się choć nagranie spektaklu. Bardzo chętnie je zobaczę.

Haruki Murakami - Śmierć Komandora [recenzja]

Przekład: Anna Zielińska - Elliott
Wydawnictwo Muza
Warszawa 2018

Czarowny świat Murakamiego wciąga od pierwszej strony. 

Choć początek opowieści jest banalny i mocno wyeksploatowany (zdradzony mąż), to w ujęciu autora zaczyna on pulsować energią i tajemnicą.

Mąż - uznany w Tokio malarz - portrecista wyjeżdża z miasta, by przyswoić sobie nową rzeczywistość oraz odzyskać psychiczny spokój i znaleźć nowy plan na życie.

Kupuje stary samochód, przez długie tygodnie podróżuje przez wyspę Honsiu, aż w końcu, dzięki uprzejmości przyjaciela ze studiów zamieszkuje w górskim domu znanego malarza, pana Amady - ojca rzeczonego przyjaciela.

Odizolowany od świata artysta stopniowo odzyskuje spokój ducha.

Nie potrafi jednak wrócić do malowania. Nie chce już tworzyć portretów, jednak nie potrafi się przemóc, by malować cokolwiek innego.

Pewnego dnia otrzymuje jednak propozycję, niezwykle kuszącą finansowo, związaną z nowym portretem.

Nie potrafiąc oprzeć się sumie, jaka pada przy zleceniu, podejmuje się wyzwania i decyduje jeszcze raz stworzyć portret. 

I tym sposobem zmienia całe swoje dotychczasowe życie. Jego model, a zarazem zleceniodawca, pan Menshiki jest tajemniczym, niepokojącym mężczyzną, który wiele może, a jeszcze więcej ukrywa.

Ich relacja wciąż się zmienia, ewoluuje, z czasem po trosze zacieśnia, jednak nie na tyle, by czuli się swobodnie w swoim towarzystwie.

Za każdym razem, gdy autor opisuje sceny z ich udziałem, czuć pewne napięcie, ale też wzajemną ciekawość. Obaj, pochodzą z kompletnie różnych światów, mają skrajnie różne podejście do życia i zapatrywania na świat, a jednocześnie wiele spraw zaczyna ich łączyć...

Bardzo interesujące jest śledzenie zmian i ewolucji w tej znajomości, jest też rosnąca niepewność: co przyniesie? Wszystko zależy od zapatrywań czytelnika, ja, w trakcie lektury, wciąż czekałam na jakąś tragedię.

Menshiki jest tak dominującą, mocną postacią, która zdaje się nie mieć żadnych skrupułów, ni wątpliwości, pewnie dlatego osiągnął oszałamiający sukces zawodowy, który zresztą jest pilnie strzeżoną tajemnicą...

Zresztą, relacja między mężczyznami nie jest najistotniejsza.

Z każdą kolejną stroną wychodzą na jaw kolejne szczegóły dotyczące życia malarza, jego perypetie w górskim domu, które z czasem zaczynają zdawać się fantasmagoryczne, odrealnione, a jednak podane w niezaangażowany, rzeczowy sposób, co każe czytelnikowi przyjąć każdą kolejną rewelację jako pewnik.

Bardzo szczególnie przedstawia się sprawa tytułowego obrazu, który w drugiej części książki nabiera ułudnego charakteru i wciąga czytelnika w na poły feeryczną, na poły absurdalną sytuację, która stawia czytelnika w poznawczym, niewygodnym rozkroku - w co wierzyć a w co nie?

Niepokoje, nocne ułudy (czy nie ułudy), postać Komandora, wszystko to bardzo zgrabnie łączy się ze wspomnieniami malarza.

Zarówno tymi dotyczącymi siostry (i jej porównanie do żony - czy to już wynaturzenie i perwersja czy proste skojarzenie?), a związanymi z wyborem żony - na podobieństwo zmarłej krewnej, czy też wspomnienia z czasów wędrówki po zdradzie żony - takiej trochę onirycznej, również tajemniczej przeprawie przez własne smutki i rozterki.

Na koniec jeszcze finał, który pozostawia zakończenie otwarte (widziałam okładkę drugiego tomu - sugestywna i intensywna), ale też powoduje, że wszystko co związane z treścią, przechodzi kompletną metamorfozę, pół strony finału wystarczyło, by czytelnik zrobił woltę refleksji i rozumienia treści. Niezwykłe, a przy tym dające wyobrażenie, jak gęsto od znaczeń, pułapek myślowych będzie w kolejnej części.

A wszystko to z podkreśleniem tytułowego Komandora, jednego z bohaterów Mozartowskiego "Don Giovanniego". 

Obraz znaleziony przez malarza na strychu domu, zaczyna mocno wpływać na jego życie. Nie chodzi tylko o pojmowanie znaczeń, jakie malują się na licach poszczególnych bohaterów obrazu, ale też próbuje on połączyć fabułę z życiem twórcy, z biografią pana Amady, który w latach 30. XX wieku mieszkał w Austrii.

Jednak przyszedł Anschluss i skończyła się pewna epoka. Pan Amada wrócił do Japonii, zarzucił dotychczasowe "europejskie" malowanie na rzecz tradycyjnego, japońskiego stylu. 

Nic tu nie pozostaje bez znaczenia, wszystko ma moc i siłę sprawczą.

Murakami jest literackim kuglarzem, szarlatanem słowa, który wyprowadza czytelnika na manowce, bawi się nim, bałamuci. Jest pisarzem silnie rozrywkowym, relaksowym, popularnym.

Korzysta z tego bardzo sprytnie, a w "Śmierci Komandora" dodatkowo zagarnia czytelnika czas, stawia go w pozycji niewolnika książki, bo naprawdę trudno się oderwać od tej historii.

Za egzemplarz książki dziękuję wydawnictwu:

Susie Hodge - Krótka historia sztuki [recenzja]

Przekład: Jerzy Malinowski
Oficyna Wydawnicza Alma-Press
Warszawa 2018

W czasach short newsów krótkie, kieszonkowe przewodniki są na wagę złota.

Jak wielką sztuką jest w telegraficznym niemal skrócie opowiedzieć historię sztuki, dowie się, kto sięgnie po publikację Susie Hodge.

Kultura obrazkowa, wymagania dotyczące skondensowanej, mocno skoncentrowanej treści powodują reakcje ze wszystkich stron, również ze świata sztuki czy świata wydawniczego.

Wychodzenie na przeciw potrzebą odbiorców jest tu jak najbardziej uzasadnione, a jednocześnie niezwykle trudne.

Z wielką ciekawością sięgnęłam zatem po kieszonkowy przewodnik po historii sztuki. Jak wybrać spośród całych wieków najważniejsze elementy, jak wyłonić dzieła, twórców, jak streścić wiodące prądy? 

Po trosze jest to misja niemożliwa do spełnienia, po trosze jest to dobry przyczynek do pogłębienia badań dla zaintrygowanych czytelników.

Susie Hedge dzieli swoją książkę na cztery główne nurty, które najpełniej, ale też najbardziej skrótowo odpowiedzieć na potrzeby dotyczące poznania (choć pobieżnego) światowej historii sztuki.

Całkiem słusznie rozpoczyna przygodę od kierunków, poprzez dzieła (wybrane spośród tych tworzonych na przestrzenie 18 tysięcy lat...), aż po najpopularniejsze tematy w sztuce i wreszcie kończy na przeglądzie głównych technik artystycznych, dominujących w sztuce.

Krótko, zwięźle i na temat.

Rzeczywiście, koncept autorki jest prosty, przejrzysty i bardzo praktyczny.

Książka tłumacząc najbardziej ważkie zagadnienia, pozwala niezorientowanemu odbiorcy w bardzo przystępny sposób zrozumieć prądy i tendencje, jakie kształtowały sztukę przez wieki.

Pasja autorki, jej umiłowanie tematu jest bardzo widoczne i mocno oddziałuje na czytelnika. Choć (jak podkreślam po raz kolejny) wiedza jaką serwuje jest bardzo pobieżna, cząstkowa, daje jednak wyobrażenie o temacie.

Wydaje mi się, że najważniejszym atutem publikacji jest zaszczepienie w odbiorcy ciekawości i głodu wiedzy, gdyż najważniejsze to rozpocząć poszukiwania, znaleźć w sobie siłę na dalsze zdobywanie wiedzy. Hodge popycha do tropienia historycznej wiedzy. 

Nie bez znaczenia jest też dokładność i estetyka wydania, które rzeczywiście spełnia wszelkie wyśrubowane wymogi: estetyczne, bardzo poręczne, kusi okładkową Moną Lisą. 

Nic, tylko sięgnąć po książkę, ja do niej wracam, również dla reprodukcji.

Za egzemplarz książki dziękuję wydawnictwu:

Golnaz Hashemzadeh Bonde - Wszystko co mamy [recenzja]

Przekład: Bratumiła Pettersson
Wydawnictwo MUZA
Warszawa 2018

Najciekawszy w tej krótkiej powieści jest Iran, który wyziera zza wspomnień głównej bohaterki, Nahid.

Jako nastolatka włączyła się w ruch rewolucyjny, wraz ze swoim chłopakiem (a późniejszym mężem) brała udział w działaniach konspiracyjnych, które doprowadziły do niejednej tragedii, w tym zmusiły ich do ucieczki z kraju wraz z maleńką córeczką, Aram.

Sama irańska rewolucja islamska, obalenie szacha, rządy Chomeiniego są niezwykle interesujące w sensie historycznym, nie występują jednak w książce, która skłania do sięgnięcia po literaturę fachową. Ponadto tło obyczajowe - historia matki Nahid, wydanej z mąż w wieku dwunastu lat za ponad dwudziestoletniego mężczyznę, któremu za dwadzieścia cztery miesiące rodzi pierwsze dziecko.

Nahid ma wielkie wyrzuty sumienia - mieszka w Szwecji, ma ustabilizowane życie, a w Iranie została matka, siostry, cały bagaż kulturowy, który wciąż wraca we wspomnieniach.

Nahid poznajemy, gdy dowiaduje się, że jest śmiertelnie chora. Złość na los, wściekłość na chorobę, przerzuca na swoje jedyne dziecko, które nagle staje się winne wszystkiemu.

Miłość macierzyńska prezentowana w powieści jest chropowata, ciemna, pełna zakrętów i goryczy, niespełnionych marzeń, pokładów uczuć, które uległy zniszczeniu czy zapomnieniu. Nahid - matka, ale też Nahid - pacjentka to ostra, pełna pretensji i złych uczuć kobieta, która swe życiowe błędy, potknięcia, niespełnienia przekuwa na roszczenia wobec córki, nie oszczędzając też postronnych).

Aram stara się gasić wybuchowość matki, pamiętając o jej cierpieniu, odroczonym, podzielonym na fragmenty odchodzeniu.

Nie jest to łatwe, ich relacje są ciągłym polem minowym, nigdy nie wiadomo jak skończy się rozmowa czy spotkanie.

Przełomem jest wiadomość o ciąży córki. Nahid transponuje tę informację na przeszłe wydarzenia, nadzieja na wnuka jest dla niej wynagrodzeniem życiowych trudów i porażek. Staje się także sposobem na walkę z chorobą.

Jednak wciąż w i wciąż trwa posępność, melancholia, ale przede wszystkim zgorzknienie Nahid. Nastrój narracji, ton powieści jest pełen wzburzenia, rozdrażnienia i pretensji.

Nahid walczy poprzez irytację. 

Czy ten sposób da jej dłuższe życie i harmonijne relacje z powiększającą się rodziną?

Trudna, wyczerpująca powieść, której niewątpliwym atutem są irańskie wspomnienia z czasów rewolucji, przybliżenie tamtej obyczajowości. To zdecydowanie najbardziej zajmujący element powieści. Dla mnie.

Za egzemplarz książki dziękuję wydawnictwu:

Jakub Socha - Żebrowski. Hipnotyzer [recenzja]

Wydawnictwo Czarne
Wołowiec 2018

Pamiętany głównie jako część tandemu Żebrowski-Zanussi. Kojarzony z ich wspólnych filmów, scenariuszy.

Sam nakręcił filmy, które gnębią widza, doprowadzając do na skraj emocji. "Szpital przemienienia" - opowieść o hitlerowcach eksterminujących szpital psychiatryczny (ach ten Holoubek i Zapasiewicz!), "Ocalenie" (bolesna wiwisekcja szpitalnego życia, a do tego dramaty moralne pacjentów), to chyba najbardziej znane wyreżyserowane przez Żebrowskiego filmy.

Każdy naznaczony osobistym, szpitalnym doświadczeniem autora, każdy głęboki, wielowymiarowy, ze znakomitym rozłożeniem na czynniki pierwsze ludzkich natur i oblicza.

Biografia tłumaczy jego zawodowe wybory, daje wyjaśnienie dla wielu decyzji artystycznych. Mi pojaśniało w głowie, zupełnie inaczej patrzę teraz na twórczość Żebrowskiego. 

Jest ona naznaczona ciężką chorobą, bólem i brakiem aprobaty dla ograniczeń, jakie z niej wynikały. Jednocześnie to własnie kłopoty zdrowotne zmieniły ścieżkę kariery reżysera, znacznie ją ograniczyły i wyciszyły.

Z wybitnego realizatora dzieł filmowych stał się kontrowersyjnym, ale pamiętanym przez lata pedagogiem w szkołach filmowych. Ciekawe są spostrzeżenia i odbiór jego postaci przez młodych ludzi. Jedni się go zwyczajnie bali, inni kompletnie nie rozumieli, byli też tacy, których fascynował, inni traktowali go jak guru. Dla nikogo nie pozostawał obojętny. 

A już opinie kolegów z roku, współpracowników są więcej niż pochlebne, wystarczy przytoczyć słowa bodajże Kazimierza Kutza, który o Żebrowskim mówił "nasz rabbi Bernsteim

Trzeb bowiem pamiętać, że nazwisko z którym go kojarzymy przybrał po młodzieńczych szaleństwach, jako Bernstein siedział w więzieniu z Markiem Hłaską, jako wolny człowiek zapożyczył panieńskie nazwisko matki.

Jego młodość, gniewna i szumna to powód do niedowierzania, czasem zazdrości. Zazdrość o niezwykłe znajomości i przyjaźnie (Wajda, Zapasiewicz, Hłasko, później choćby Marczewski), o talent (współautor scenariusza do Trzech kolorów Kieślowskiego), o sposób późniejszego życia - wyważonego, znającego swoje miejsce na świecie, nienarzucającego się barwnemu światkowi artystycznemu. Bardziej obserwator rzeczywistości niż jej ścisły kreator.

Jak sam wspominał jego młodość upłynęła szumnie i kolorowo - na przekór siermiężnej komunistycznej rzeczywistości. Matura zdana w piętnastym roku życia, kolejne studia, praca fizyczna, szlify dziennikarskie, później szkoła filmowa (od razu zaczął od drugiego roku). Niezwykła jest jego droga. Poszukiwacz i outsider, człowiek-tajemnica i entuzjasta wolności. Niespotykana mieszanka.

Sam autor biografii przyłożył się do zadania, starając się pokazać Żebrowskiego z wielu stron, rozpytując ludzi, którzy mieli z nim do czynienia, analizując twórczość, sięgając do rozmaitych archiwów i wspomnień, które według Sochy miały wpływ na bohatera.

Biograf musi szukać drogi do swego bohatera, musi pokazać go czytelnikowi w sposób wyważony, dając margines dla własnych przemyśleń odbiorcy. Musi to wszystko robić z szacunkiem dla bohatera. Socha poradził sobie z wyzwaniem.

Marilynne Robinson - Gilead [recenzja]

Przekład: Witold Kurylak
Wydawnictwo Sonia Draga
Katowice 2006

Chciałam zacząć wydrowato od porównania niektórych fragmentów narracji z twórczością płytkiego i miałkiego Paulo Coelho, ale odstąpię od tych kąśliwych zapędów, choć jest to bardzo trudne.

Szukam pozytywów w tej książce. Przecież dostała Pulitzera, a to nie byle nagroda!

Marnie mi idzie z tymi poszukiwaniami, bo cały czas słyszę te parenetyczne tony w jakie uderza główny bohater powieści. Nieznośne, pseudo moralistyczne przypowiastki, które mają nadać powieści głębi i intensywności, powodują u mnie bunt i niezgodę.

Główny bohater, wielebny John Ames jest u kraju swej ziemskiej wędrówki. Postanawia napisać list do swego kilkuletniego syna, w których podsumowuje całe życie, podaje wiele szczegółów z przeszłości, które mają spowodować, że syn będzie pamiętał i rozumiał ojca, gdy już dorośnie.

Stąd też w opowieściach wspomnienie dziadka (postać pełnokrwista i literacka, jedyna warta uwagi), który również był pastorem.

W zasadzie poza zwietrzałymi religijnymi prawdami trudno dojrzeć coś więcej. We wspomnieniach pojawiają się obie wojny światowe, ciężkie, ubogie życie w stanie Iowa, dramatyczne przebłyski z czasów hiszpanki, spokojną i dość prostolinijną rzeczywistość małych amerykańskich miasteczek.

Sam temat brzmi ciekawie - pryzmat wspomnień, doświadczenia zwykłych ludzi, którzy tracą bliskich na wojnie, widzą straszną śmierć chorujących na wyjątkowo groźną odmianę grypy, a także obserwacje trosk i codzienności zwykłych ludzi.

Jednak te wymienione wyżej treści toną w oceanie kaznodziejskich, duszpasterskich tekstów, które brzmią jak niedzielne kazania.

Nieznośne szerokie ustępy, pełne odniesień do Starego Testamentu, na siłę próbujące szukać analogii, odniesień i nawiązań. 

Gilead to malowniczy izraelski region między wspaniałym Jeziorem Tyberiadzkim a niezwykłym Morzem Martwym. Bardzo chcę, by w mojej pamięci pozostał widok izraelskich wzgórz, a nie kaznodziejskich wynurzeń autorki powieści.